<center><img
src="http://ichef.bbci.co.uk/news/ws/660/amz/worldservice/live/assets/images/2014/11/19/141119192933_p029jgr3.jpg"
width="560" /></center>
Từ rất lâu, đại văn hào Shakespeare đã viết rằng thận
trọng thì quan trọng hơn là dũng cảm một cách hồ đồ. Ở
châu Á, thận trọng cũng được coi là cách sống thích hợp
hơn cả.
Có thể hiệu quả ở phương Tây, nhưng cách nói thẳng thừng
lại rất dễ gây hiểu lầm ở phương Đông.
Nói ra những điều mình nghĩ có thể giúp quan hệ đồng
nghiệp trở nên gần gũi hơn ở New York hay Newcastle nhưng lại
làm sứt mẻ tình cảm nếu ở Nam Kinh.
"Tự do ngôn luận" theo cách hiểu ở Hyde Park, London lại có
thể bị coi là nói năng linh tinh trong phòng họp ở Bắc Kinh.
Dù là chuyện gì đi nữa – chính trị, tôn giáo, văn hóa –
thì vẫn có những chủ đề nhạy cảm. Thế cho nên tốt nhất
là người nước ngoài không nên hỏi quá nhiều nếu muốn giữ
quan hệ tốt.
Thế nhưng làm sao để tránh được những chủ đề nhạy cảm
này thì còn khó hơn.
Làm sao để lấy lòng người châu Á? Có cách gì để tránh bị
lỡ lời, vạ miệng? Làm thế nào để không động chạm đến
những điều cần kiêng kỵ?
Dưới đây là 10 lời khuyên chung nhằm giữ cho những cuộc trò
chuyện của bạn không làm mối quan hệ Đông – Tây bị rối
tung lên. Tất nhiên việc áp dụng cụ thể còn tùy thuộc vào
từng quốc gia nơi bạn đến.
<h2 >1) Nên góp ý khéo</h2>
<center><img
src="http://ichef.bbci.co.uk/news/ws/625/amz/worldservice/live/assets/images/2014/11/19/141119195454_mouth_624x351_thinkstock_nocredit.jpg"
width="560"></center>
Nếu bạn muốn góp ý về những thứ chưa hay trong công việc
của đồng nghiệp người châu Á, hãy luôn kèm vào đó những
ý tích cực.
"Ở Nhật Bản tôi từng chứng kiến mối quan hệ quan trọng
của một người Mỹ với một quan chức Nhật bị tổn thương
vì anh người Mỹ nói trước nhiều người rằng: "Ông chẳng
hiểu chính ông đang nói cái gì," Mark Michelson, Chủ tịch
Diễn đàn CEO châu Á ở Hong Kong nói.
"Dù là văn hóa nào đi nữa thì bạn cũng không nên làm
người khác mất mặt; bạn nên góp ý với tinh thần xây
dựng. Ở châu Á, việc lên giọng hay xỉa tay vào mặt người
khác sẽ gây hậu quả rất tai hại."
<h2 >2) Đừng nhắc tới Thượng đế hay Chúa Trời một cách
bừa bãi</h2>
Đừng chỉ trích Thượng đế của người khác.
"Ở Ấn Độ, có ba cấp độ mộ đạo khác nhau: mộ đạo,
rất mộ đạo và cực kỳ mộ đạo," nhà phê bình ẩm thực
Marryam Reshi nói.
Ở nhiều vùng Hồi giáo, ví dụ như một số nơi ở Malaysia,
nhiều lãnh tụ tôn giáo cho rằng loài chó rất bẩn thỉu và
tiếp xúc với chó có thể bị coi là có tội. Một nhà tài
trợ cho sáng kiến gần đây theo đó khuyến khích người Hồi
giáo ở Malaysia hãy "vuốt ve chó" đã bị dọa giết.
<h2 >3) Tránh xa chủ đề nóng</h2>
<center><img
src="http://ichef.bbci.co.uk/news/ws/625/amz/worldservice/live/assets/images/2014/11/19/141119194711_tibet_temple_624x351_thinkstock_nocredit.jpg"
width="560"></center>
<em><center>Ngôi chùa Tây Tạng. Ảnh: Think Stock </center></em>
Dù là người phiên dịch cho bạn trông có trẻ trung đến mấy
đi nữa, hay vị lãnh đạo cơ quan nào đó ở Trung Quốc trông
rất ngầu, "những nhận xét về ba địa danh" Tây Tạng,
Đài Loan và Thiên An Môn – vẫn có thể bị hiểu lầm là can
thiệp của nước ngoài vào chuyện nội bộ của Trung Quốc,
theo Mike Chinoy, một nhà nghiên cứu ở Viện Mỹ - Trung.
Thêm vào đó, "đừng khen Nhật Bản khi bạn đang ở Hàn
Quốc, hay khen Trung Quốc khi đang trên đất Nhật," Micha Peled
viết. Ông là đạo diễn của phim China Blue và nhiều bộ phim
tài liệu khác.
"Ở Philippines, đừng đùa cợt về đồ ăn của Đức Giáo
hoàng" trong lúc với người Nam Hàn, "nhắc đến Bắc Hàn
cũng không được khuyến khích," Nicholas Tse, giám đốc khách
sạn Seoul JW Marriott viết trong một email.
<h2 >4) Đừng bình luận về chính sách chính trị</h2>"Có lẽ
tốt nhất là không nên nhắc tới hình phạt bằng roi ở
Singapore," Mitchell Farkas, giám đốc công ty FarFilms có trụ sở
ở Trung Quốc nói.
"Một người Mỹ từng bình luận phản đối Bumiputra (Malaysia
– chính sách phát triển các dân tộc bản xứ) được nêu
trong Hiến pháp Malaysia và quên mất rằng hệ thống của Hoa
Kỳ đối với người da đỏ bản địa cũng tương tự," A
Najib Ariffin, giám đốc một viện nghiên cứu về văn hóa và
ngôn ngữ ở Kuala Lumpur nói. "Điều này khiến chủ nhà giận
dữ, và họ câu trả lời đơn giản của họ là không làm ăn
tiếp với anh ta nữa."
Một email khác của nhà làm phim Micha Peled, viết: "Ở Ấn
Độ, đừng nói với họ rằng hệ thống phân biệt đẳng cấp
của họ là lạc hậu hoặc hỏi vì sao họ không làm hòa với
Pakistan."
<h2 >5) Đừng nói lời bất kính</h2>
<center><img
src="http://ichef.bbci.co.uk/news/ws/625/amz/worldservice/live/assets/images/2014/11/19/141119192934_p029jgwm.jpg"
width="560" /> </center>
<center><em>Phụ nữ Thái Lan với mũ mang hình vua. Ảnh: Chumsak
Kanoknan/Getty Images </em></center>
Ở Thái Lan, đừng bao giờ đưa ra bình luận nào có thể gây
hiểu nhầm là mang ý tiêu cực về quốc vương hay các vị
hoàng thân quốc thích. Hãy luôn luôn bày tỏ lòng kính trọng.
"Nếu bị hỏi bất ngờ, cứ nói là ông là người tuyệt
vời," Peter Muennig, phó giáo sư ở trường Y tế Cộng đồng
Mailman của Đại học Columbia khuyên.
Tất cả những gì được cho là xúc phạm và làm chủ nhà
phật lòng đều có thể khiến bạn phải vào tù ở Thái Lan.
<h2 >6) Đừng bình luận về vẻ bề ngoài</h2>Gu thẩm mỹ về
thế nào là đẹp có thể khác nhau đến không ngờ. "Đừng
bao giờ nhận xét về tóc của một doanh nhân Nhật Bản," nhà
chủng tộc học Meyumi Ono nói.
"Đừng đùa về chuyện bị hói, phải dùng tóc giả, hay kiểu
chải ngược mấy sợi tóc mỏng ra đằng trước – mà người
Nhật gọi là 'mã vạch'. Và cũng đừng bình luận về mùi
cơ thể của người ta."
<h2 >7) Đừng khen bừa</h2>Điều khiến Tse, người gốc Trung
Quốc lớn lên ở Anh, khó chịu nhất là khi mọi người khen:
"Bạn nói tiếng Anh giỏi quá!". Người châu Á ngồi đối
diện với bạn có thể được sinh ra ở Hoa Kỳ hay Anh Quốc
hoặc đã nhiều năm đi học ở các nước này.
"Suy đoán là cả một vấn đề lớn," Michelson ở Diễn đàn
CEO châu Á nói. "Đừng cố khái quát hóa khi nói chuyện với
người châu Á."
<h2 >8) Hãy để ý tới cử chỉ, hành động</h2>
<center><img
src="http://ichef.bbci.co.uk/news/ws/625/amz/worldservice/live/assets/images/2014/11/19/141119192933_p029jgvj.jpg"
width="464"></center>
<em><center>Đừng gắp miếng đồ ăn cuối cùng trên đĩa. Ảnh:
Thinkstock </center></em>
Khi chúc tụng nhau, dù bạn có nói những lời hoa mỹ đến mấy
mà không để ý cử chỉ thì cũng bằng không.
"Nhớ là khi chạm ly, bạn phải giữ sao cho chiếc ly của mình
thấp hơn ly của người lớn tuổi hơn hay cấp trên," nhà
chủng tộc học Ono nhắc.
Điều này đặc biệt đúng ở Trung Quốc. Quan trọng không kém
là "chớ bao giờ từ chối các món đặc sản," Ono nói thêm.
Thế nhưng bạn vẫn phải tỏ ra chừng mực khi ăn uống, theo
ông Chinoy từ Viện nghiên cứu Mỹ-Trung, người đã có nhiều
năm kinh nghiệm ăn tiệc.
"Không nên gắp miếng thức ăn cuối cùng trên đĩa – người
chủ xị sẽ rủa thầm vì như vậy tức là họ sẽ phải gọi
thêm đồ ăn."
Cũng đừng cắm đũa thẳng đứng vào bát cơm. Ở Hàn Quốc và
nhiều nơi khác, điều này trông giống như đang thắp nhang "bát
cơm quả trứng" cho người vừa quá cố vậy. Nhưng húp canh
soàn soạt thì lại được coi là khen đồ ăn ngon, ông Michelson
chỉ ra.
<h2 >9) 'Vâng' không có nghĩa là đồng ý</h2>Đây là một
trong những vấn đề lớn nhất khiến hai bên có thể hiểu
nhầm nhau.
"Tôi từng được nghe chuyện một nhà quản lý bị mất việc
chỉ vì anh ta nghĩ công ty đối tác ở Hàn Quốc đã nói
"vâng" về vụ bán 51% cổ phần – trong khi từ 'vâng'
đó chỉ có nghĩa là họ đã nắm được vấn đề," Chinoy
kể.
"Ở Trung Quốc, khi từ 'không' được nói ra quá nhanh, có
nghĩa là họ muốn bạn nằn nì thêm nữa, dù là chính thức hay
không chính thức."
Thế nhưng ở Nhật Bản, Thái Lan và phần lớn các nước châu
Á khác, người ta không bao giờ thốt ra từ 'không'.
Thay vì đó, họ tìm các lý do khác nhau để tránh né, trì hoãn
và điều đó được coi là cách làm lịch sự hơn.
Đôi khi vấn đề chỉ đơn giản là có được một câu trả
lời cụ thể.
<h2 >10) Khi nào cần im lặng</h2>Ở Hong Kong, nơi những cuộc
chuyện trò qua điện thoại nghe như hét vào tai nhau, vấn đề
chính là làm sao bạn có thể hét át đi được tiếng nói
chuyện của người khác.
Nhưng ở Nhật, "mọi cuộc trò chuyện qua điện thoại bị coi
là xâm phạm một cách bất lịch sự không gian công cộng,"
Ono nói. Với những cuộc hội thoại công việc, im lặng
thường là cách tốt hơn cả.
"Người phương Tây luôn nghĩ rằng họ phải trò chuyện để
lấp cái khoảng trống im lặng khó chịu ấy, Michelson nói,
nhưng "cuối cùng thì những điều không được nói ra lại có
giá trị hơn những gì đã được nói ra".
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20141121/john-krich-nhung-chu-de-kieng-ky-o-chau-a),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét