Lời kêu gọi của trí thức Ba Lan: Hôm qua Danzig, hôm nay Donetsk

<blockquote> <strong>pro&contra</strong> – Ngày 1 tháng Chín năm 1939,
Thế chiến II bùng nổ với màn nổ súng xâm lược Ba Lan của
Đức Quốc xã. Tròn 75 năm sau, ở châu Âu lại xuất hiện
nhiều dấu hiệu chính trị và xung đột tương tự trong đêm
trước của cuộc Đại chiến Thế giới đó. Một nhóm các nhà
trí thức Ba Lan, trong đó có những tên tuổi nổi tiếng như
đạo diễn điện ảnh <em>Andrzej Wajda</em>, sử gia <em>Władysław
Bartoszewski</em>, nhà văn <em>Wojciech Kuczok</em>,… vừa gửi đến
công dân và các chính phủ thuộc Liên minh Châu Âu (EU, với nhà
lãnh đạo cao nhất trong nhiệm kì sắp tới là Thủ tướng Ba
Lan Donald Tusk) "Lời kêu gọi" sau đây.</blockquote>

_________

"Chết cho Danzig ư?", câu hỏi đó thể hiện thái độ của
Tây Âu với Thế chiến II, nổ ra tròn 75 năm trước. Anh và
Pháp đã ba lần khích lệ nhà độc tài Quốc xã: Hitler và đế
chế Nazi không phải chịu một hậu quả nghiêm trọng nào cho
vụ sáp nhập Áo, vụ chiếm đóng Sudetenland và cuối cùng là
vụ xâm lược Tiệp Khắc. Thậm chí sau Hiệp ướp Xô-Đức,
khi những phát súng đầu tiên vang lên ở Danzig ngày 1 tháng
Chín 1939, các nước phương Tây cũng chỉ đủ can đảm để
bắt đầu một cuộc "giả chiến" biểu tượng. Đó là lần
thứ tư Hitler được khích lệ. Phương Tây đã tưởng rằng
thí thành phố Danzig của Ba Lan thì chính mình sẽ thoát. Nhưng
– sau Warszawa – Paris trở thành thủ đô thứ hai bị chiếm
đóng và ít lâu sau thì London bắt đầu bị ném bom. Mãi đến
khi ấy các nước Đồng minh mới hét lên đòi chấm dứt ngay
lập tức và chấm dứt vĩnh viễn chiến tranh.

Tây Âu không được phép lặp lại một chính sách ích kỉ và
thiển cận như thế nữa trước một kẻ xâm lược. Hiện
trạng hôm nay và sự đột biến gia tăng căng thẳng nhắc chúng
ta nhớ lại tình hình năm 1939. Hôm nay, nước Nga, một quốc gia
hiếu chiến, đã chiếm đóng Krym, một khu vực của nước láng
giềng nhỏ bé hơn mình. Quân đội và mật vụ của Tổng
thống Putin tác chiến, cho tới nay thường giấu mặt, tại
miền Đông Ukraine, ủng hộ những thế lực đang khủng bố cư
dân vùng này, và trắng trợn dọa sẽ tràn vào xâm lược.

Nhưng so với năm 1939 thì tình thế hiện nay có một điểm
mới: Trong những năm gần đây, khi các đối tác phương Tây
còn tin vào "bộ mặt người" của kẻ xâm lược thì kẻ
đó đã thu hút được nhiều chính khách và doanh nhân châu Âu
vào quỹ đạo quyền lợi của mình. Nhóm lợi ích hình thành
từ khi đó đã và đang tiếp tục ảnh hưởng đến chính sách
Đông Âu của nhiều quốc gia, với phương châm đặc biệt ưu
tiên Nga hoặc thậm chí chỉ chú trọng vào Nga. Giờ đây chính
sách ấy đang phá sản. Châu Âu cần cấp bách một chính sách
Đông Âu mới và thực tiễn.

Vì thế chúng tôi kêu gọi các nước láng giềng, nhân dân và
các chính phủ Châu Âu:

1. Tổng thống François Hollande và chính phủ Pháp đang đứng
trước cạm bẫy tiến hành một bước đi có thể còn tệ hại
hơn cả sự bị động của Pháp năm 1939. Trong những tuần
tới, Pháp là nước Châu Âu duy nhất có thể sẽ giúp kẻ xâm
lược: qua việc bán những hàng không mẫu hạm Mistral khổng
lồ mới đóng theo hợp đồng cho Nga. Pháp bắt đầu sự hợp
tác này từ năm 2010 và ngay khi đó đã bị nhiều chỉ trích mà
Tổng thống Pháp lúc ấy là Nicolas Sarkozy thường dẹp bỏ
bằng lập luận rằng "Chiến tranh Lạnh đã qua rồi". Giờ
đây một cuộc Chiến tranh Nóng đang bùng nổ ở Ukraine; như
vậy không còn cơ sở nào để Pháp phải thực hiện bản hợp
đồng cũ nữa. Nhiều chính khách đã đề nghị Pháp nên bán
lại số tàu đó cho Liên minh Châu Âu hay cho Khối Quân sự NATO.
Nếu Tổng thống Hollande không sớm thay đổi ý kiến thì nhân
dân Châu Âu nên tảy chay hàng hóa Pháp để gây sức ép. Trung
thành với truyền thống vĩ đại của mình, Pháp phải kiên
định là một quốc gia phụng sự cho nền tự do của Châu Âu.

2. Từ khoảng năm 1982, CHLB Đức đã bắt đầu đẩy mình vào
vị thế phụ thuộc vào khí đốt của Nga ở quy mô lớn. Ngay
từ khi đó, các trí thức Ba Lan, trong đó có Czesław Miłosz và
Leszek Kołakowski, đã cảnh báo rằng các đường ống dẫn khí
đốt mới này có thể trở thành công cụ cưỡng bức Châu Âu.
Các Tổng thống Ba Lan Aleksander Kwaśniewski và Lech Kaczyński cũng
từng lưu ý điều đó. Song các nhà chính trị Đức rất đề
cao sự hợp tác với chính quyền Xô-viết thuở đó và chính
quyền Nga sau này, có thể xuất phát từ mặc cảm tội lỗi
của người Đức, có thể từ lòng tin vào một "phép màu kinh
tế Nga" hay cũng có thể từ hi vọng lợi lộc cá nhân. Qua
đó họ – có lẽ vô thức – đồng thời tiếp tục một
truyền thống bất hạnh của Đức, khiến họ coi Nga là đối
tác duy nhất của mình ở Đông Âu. Trong những năm gần đây,
các công ti nhà nước và của giới quả đầu Nga bắt rễ ngày
càng sâu ở Đức, từ lĩnh vực năng lượng đến kinh doanh
bóng đá và du lịch. Đức nên khống chế sự đan kết này, vì
nó luôn kéo theo sự lệ thuộc chính trị.

3. Mọi người dân và mọi quốc gia Châu Âu đều nên tham gia
cứu trợ Ukraine đang gặp nguy khốn. Hàng trăm ngàn người
chạy nạn đang cần viện trợ nhân đạo. Nền kinh tế nước
này đang cạn kiệt vì những hợp đồng dài hạn bất lợi
với hãng Gazprom của Nga. Cho đến nay, nhà độc quyền khí
đốt này đang ép Ukraine, một trong những khách hàng nghèo
nhất, phải trả mức giá cao nhất. Kinh tế, đời sống văn
hóa tuyệt vời, sống động cũng như các hoạt động truyền
thông và xã hội dân sự của Ukraine đang khẩn thiết cần
viện trợ, đối tác và các nhà đầu tư mới.

4. Nhiều năm nay Liên minh Châu Âu đều bảo Ukraine rằng đừng
hi vọng – cả về việc gia nhập EU lẫn về việc được
nhận ủng hộ gì hơn ngoài mang tính biểu tượng. Ngay cả
Chương trình Đối tác Đông Âu của EU cũng không thay đổi
được gì nhiều; thực tế đó chẳng qua là một chính sách
thay thế vô nghĩa. Song vấn đề này bỗng vận hành theo đà
của nó, chủ yếu nhờ ở sự kiên cường của các nhà dân
chủ Ukraine. Lần đầu tiên trong lịch sử có những người dân
gục ngã trước làn đạn, với lá cờ của EU trên tay. Lẽ nào
Châu  không tỏ tình đoàn kết với họ? Nếu như vậy thì
những giá trị của cuộc Cách mạng 1789, Tự do và Bác ái, đã
trở thành vô nghĩa với cái Châu Âu này.

Ukraine có quyền bảo vệ lãnh thổ và công dân của mình
trước một kẻ ngoại xâm, bằng cả quân đội và cảnh sát,
ở cả những khu vực sát biên giới với Nga. Ở Donetsk cũng
như mọi nơi khác trên toàn quốc, từ khi Ukraine tái lập nền
độc lập năm 1991 đến nay là hòa bình: Không hề có xung đột
bạo lực, kể cả trong vấn đề quyền của các sắc dân
thiểu số. Nhưng giờ đây Vladimir Putin đã tháo xích cho
"những con chó của chiến tranh" và đang tập dượt một
hình thức xâm lăng mới. Ông ta đang biến Ukraine thành một
vùng thí nghiệm, như Tây Ban Nha thời Nội chiến. Thời đó các
lực lượng phát-xít được Đức Quốc xã ủng hộ chiến
đấu chống phe Cộng hòa. Hôm nay, không hô vang khẩu hiệu "No
pasarán"[1] để chặn Putin là biến Liên minh Châu Âu và những
giá trị của nó thành lố bịch và đồng tình để trật tự
thế giới bị đảo lộn.

Không ai biết ba năm nữa ai sẽ cai trị nước Nga. Chúng ta
không biết điều gì sẽ đến với giới thượng lưu quyền
lực ở Nga, những kẻ đang thúc đẩy cái chính sách phiêu lưu,
đi ngược lại quyền lợi của chính dân tộc mình. Chúng ta
chỉ biết rằng: Hôm nay, ai tiếp tục theo đuổi chính sách
"<em>business as usual</em>", bất chấp mọi sự, là đang đùa
với sinh mệnh của hàng ngàn người Nga và người Ukraine. Là
mạo hiểm chấp nhận thêm hàng trăm ngàn người chạy nạn và
thêm một cú xâm lăng của đế quốc Putin vào những nước
khác. Hôm qua Danzig (Gdańsk), hôm nay Donetsk: Chúng ta không được
phép để Châu Âu sống cả vài thập kỉ với một vết thương
để ngỏ và rỏ máu.

<strong>Những người kí tên</strong>: <em>Władysław Bartoszewski,
Jacek Dehnel, Inga Iwasiów, Ignacy Karpowicz, Wojciech Kuczok, Dorota
Masłowska, Zbigniew Mentzel, Tomasz Różycki, Janusz Rudnicki, Piotr
Sommer, Andrzej Stasiuk, Ziemowit Szczerek, Olga Tokarczuk, Eugeniusz
Tkaczyszyn-Dycki, Magdalena Tulli, Agata Tuszyńska, Szczepan Twardoch,
Andrzej Wajda, Kazimierz Wóycicki, Krystyna Zachwatowicz</em>

01/9/2014

<strong>Nguồn</strong>: Bản tiếng Ba Lan: "<a
href="http://wyborcza.pl/1,75968,16562260,Gdansk_1939__Donieck_2014.html#ixzz3C3H6shNA">Gdańsk
1939. Donieck 2014</a>", <em>Gazeta Wyborcza. Bản tiếng Anh:
</em>1939-2014: <a
href="http://www.euractiv.com/sections/global-europe/appeal-polish-intellectuals-citizens-and-governments-europe-308088">Die
in Danzig – Live in Donetsk</a>, <em>EurActiv</em>. Bản tiếng Đức:
"<a
href="http://www.welt.de/print/die_welt/debatte/article131780806/Europas-Auftrag.html">Europa´s
Auftrag</a>", <em>Welt</em>.

Bản tiếng Việt © 2014 pro&contra

______________________

[1] Khẩu hiệu "Không cho (chúng) vượt qua", nổi tiếng trong
diễn thuyết của nhà hoạt động chính trị Dolores Ibárruri,
kêu gọi phe Cộng hòa chiến đấu bảo vệ thủ đô Madrid trong
Nội chiến Tây Ban Nha.


***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20140901/loi-keu-goi-cua-tri-thuc-ba-lan-hom-qua-danzig-hom-nay-donetsk),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét